Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere. Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur?

Immo alio genere; Quid igitur, inquit, eos responsuros putas? Nec vero sum nescius esse utilitatem in historia, non modo voluptatem. Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Homines optimi non intellegunt totam rationem everti, si ita res se habeat.

Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Putabam equidem satis, inquit, me dixisse. Quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget. Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. Quid ergo attinet gloriose loqui, nisi constanter loquare? Hoc loco discipulos quaerere videtur, ut, qui asoti esse velint, philosophi ante fiant. Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Aut unde est hoc contritum vetustate proverbium: quicum in tenebris? Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. Ita nemo beato beatior. Vide, quantum, inquam, fallare, Torquate.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam. Duo Reges: constructio interrete. Tanta vis admonitionis inest in locis; Inscite autem medicinae et gubernationis ultimum cum ultimo sapientiae comparatur. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Bonum patria: miserum exilium. Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit;

Isto

modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Atque ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum. Sed ad bona praeterita redeamus. Cur deinde Metrodori liberos commendas? Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Erit enim instructus ad mortem contemnendam, ad exilium, ad ipsum etiam dolorem. Ergo instituto veterum, quo etiam Stoici utuntur, hinc capiamus exordium. Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? Sint modo partes vitae beatae.

Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Quamquam ab iis philosophiam et omnes ingenuas disciplinas habemus; Perturbationes autem nulla naturae vi commoventur, omniaque ea sunt opiniones ac iudicia levitatis. ALIO MODO. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Hic quoque suus est de summoque bono dissentiens dici vere Peripateticus non potest. Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Cave putes quicquam esse verius.

Quod mihi quidem visus est, cum sciret, velle tamen confitentem audire Torquatum. Aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere. Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Nummus in Croesi divitiis obscuratur, pars est tamen divitiarum. Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior;

Res enim concurrent contrariae. Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Sed fortuna fortis; Sed in rebus apertissimis nimium longi sumus. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum.

Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? At

habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Consequentia exquirere, quoad sit id, quod volumus, effectum. Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum.

Quid sequatur, quid repugnet, vident. Cuius ad naturam apta ratio vera illa et summa lex a philosophis dicitur. Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio. Age, inquies, ista parva sunt. Que Manilium, ab iisque M. Nam nec vir bonus ac iustus haberi debet qui, ne malum habeat, abstinet se ab iniuria.